Erbo-dóu-prudome
Salvia verbenaca subsp. clandestina
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Prudome, Erbo-de-vène-me-querre, Erbo-de-vène-me-querre-te-garirai.
Noms en français : Sauge à feuilles de verveine, sauge fausse verveine.
Descripcioun :Planto que sèmblo à l'erbo-di-bons-ome, S. pratensis, mai qu'a de flour un pau mai pichoto e d'un blu un pau palinèu. Se recounèis subretout à si fueio forço retaiado que dounon d'èr à-n-aquéli de verbeno.
Usanço :Coume soun noum lou dis, l'erbo-dóu-prudome qu'èi peréu apelado "l'erbo-de-vène-me-querre-te-garirai" (noum douna tambèn à S. pratensis), èi couneigudo desempièi l'Age-Mejan pèr si vertu. La tiero èi di proun longo ! Soun utilisacioun es estado pamens levado de cassolo pèr la sàuvi, cultivado dins li jardin.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Salvia verbenaca subsp. clandestina (L.) Batt., 1890
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753